Неверагодная гісторыя кахання, пра якую некалі зніме стужку «Беларусьфільм»
«Калі некалі «Беларусьфільм» захоча зняць love story, то гэта будзе чыста шэкспіраўскія гісторыя. Яна кранае мяне кожны раз як толькі яе згадваю. Сёння гартаў свой стары налібоцкі блог і заліп на ёй ізноў. Яе некалі «адкапалі» Севярын Квяткоўскі і Ларыса Цімошык», піша журналіст Дзмітрый Гурневіч.
Фота: hurnievic / Facebook
Гэта гісторыя кахання Аляксандра Шэкаля з Налібоцкай пушчы і ягонай жонкі Эвеліны. Эвеліна была ўдавой, з дзвюма дочкамі. Сустракацца з Аляксандрам яны пачалі ў сярэдзіне 1930-х.
26 лiстапада 1938 года яны пабраліся шлюбам, але пажыць разам ім пашчасціла ўсяго паўгода. Неўзабаве мужа забралі ў войска, а пасля вайна, савецкая турма, ссылка на Ўсход. Наступны раз яна пабачыць мужа ажно праз 37 год.
Калі немцы напалі на СССР, то Сталін пагадзіўся стварыць польскую армію з вязняў, і Шэкаль з лагера трапіў у армію Андэрса, прымаў удзел у бітве пад Монтэ-Касіна.
У гэты час яго жонка страціла дом. Немцы спалілі хутар, дзе яны з Аляксандрам жылі да вайны. Эвеліна ўцякла да сваякоў пад Івянец.
А муж пасля вайны трапіў у Англію. Вяртацца ў СССР яму не раілі, бо былыя андэрсаўцы траплялі звычайна наўпрост у Сібір. Вяртацца адгаворвала ў лістах і жонка.
Аляксандр уладкаваўся на завод фрэзероўшчыкам, пасялiўся ў горадзе Лютан. Былым героям Монтэ-Касiна Вялікабрытанiя выплачвала яшчэ і пенсiю. Хацеў гэтую пенсію аформіць на жонку, але з Савецкім саюзам такое было немагчыма.
Аднойчы ён даслаў жонцы свой фотаздымак. Эвеліна папрасіла ў фотамайстра зрабіць падвойны партрэт — яна побач з мужам. Да вайны яны не паспелі сфатаграфавацца разам. Гэты партрэт — на здымку.
У 1976 годзе, калі ў Англіі выбары выйгралі лейбарысты, Шэкаль папрасіў візу ў СССР і ўпершыню за 37 год вярнуўся на Радзіму. Аляксандр хацеў забраць жонку ў Англію, але яна адмовілася, бо адна з дачок была хворая і патрабавала дагляду.
— Я хацеў, каб Эвеліна была разам са мной. Яна адмовiлася, сказала: «Можаш жаніцца. А мо ўжо жанаты, дзяцей маеш?..» Я сказаў: «Не, нічога такога. Жанiцца не буду. Дажыву сам». Крыўдна было. Але я абяцаў, калі зменіцца ў вас права, я прыеду да цябе жыць.
Аляксандр перажыў жонку на 9 гадоў. Фота: volatvydannie / vk.com
У 1990-я, калі Беларусь стала незалежнай, 93-гадовы Аляксандр Шэкаль вярнуўся ў Беларусь. Жонка ўсё яшчэ яго чакала. Яна ўжо моцна хварэла, яе паралiзавала. Аляксандр яе даглядаў. Пасля вяртання яны пражылі разам тры гады.