Deficyt žaleza: jak jaho raspaznać?
Žalezadeficytnaja aniemija — samy raspaŭsiudžany typ aniemii. Hety stan, vyklikany deficytam žaleza, pry jakim u kryvi źnižajecca ŭzrovień erytracytaŭ i hiemahłabinu, z pryčyny čaho parušajecca zabieśpiačeńnie orhanaŭ i tkanak kisłarodam. Akramia taho, žaleza ŭdzielničaje ŭ pracy šmatlikich sistem arhanizma, adpaviedna, pry aniemii ich zvyčajnaje funkcyjanavańnie taksama pakutuje.
Deficyt žaleza moža mieć vielmi niehatyŭnyja nastupstvy: na fonie aniemii luboje zachvorvańnie praciakaje ciažej, ačuńvańnie zaciahvajecca, piša 24health.by.
Pry ciažkaj patałohii istotna ŭzrastajuć śmiarotnyja ryzyki. Ale i biez taho žalezadeficytnaja aniemija mocna paharšaje jakaść žyćcia, pakolki «aniemičny» čałaviek, jak praviła, — heta čałaviek pastajanna stomleny, źniasileny, razdražniony, apatyčny…
Da ŭsiaho eficyt žaleza časta źjaŭlajecca adnym ź simptomaŭ surjoznych zachvorvańniaŭ, u paśpiachovym lačeńni jakich pryncypovaje značeńnie maje rańniaja dyjahnostyka.
Adnak, niahledziačy na surjoznyja nastupstvy i šyrokuju raspaŭsiudžanaść deficytu žaleza, dadzieny stan pa-raniejšamu niedastatkova dobra raspaznajecca. Heta źviazana z tym, što simptomy deficytu žaleza vielmi raznastajnyja, u bolšaści svajoj nieśpiecyfičnyja i mohuć supadać ź simptomami inšych zachvorvańniaŭ.
Tamu adnym z važnych navykaŭ čałavieka, jaki kłapocicca ab svaim zdaroŭi i budučyni, pavinna być umieńnie «słuchać» siabie, svoj arhanizm i, u vypadku čaho, svoječasova źviarnucca pa kansultacyju da kvalifikavanaha miedyka.
Dacent kafiedry kliničnaj hiematałohii i transfuzijałohii Instytuta pavyšeńnia kvalifikacyi i pierapadrychtoŭki kadraŭ achovy zdaroŭja BDMU Kaciaryna Kabajeva raskazała, jakija simptomy mohuć pakazvać na toje, što ŭ arhaniźmie nie chapaje žaleza.
Simptomy žalezadeficytnaj aniemii
Spačatku deficyt žaleza moža być nastolki małavažnym, što jaho možna nie zaŭvažyć. Ale pa miery taho, jak arhanizmu stanovicca ŭsio bolš nie chapaje žaleza, aniemija paharšajecca, prykmiety i simptomy ŭzmacniajucca.
Sukupnaść simptomaŭ žalezadeficytnaj aniemii pradstaŭlena dvuma sindromami: aniemičnym i siderapieničnym (deficyt žaleza ŭ tkankach).
Aniemičny sindrom uklučaje simptomy:
- Słabaść, stamlalnaść.
- Hałavakružeńnie, hałaŭny bol. Pačućcio razdražnialnaści, chutkaja strata kancentracyi mohuć być vyklikanyja deficytam žaleza. Žaleza dapamahaje kryvi dastaŭlać kisłarod pa ŭsim ciele, a pačućcio razdražnialnaści ci hałavakružeńnia moža być prykmietaj taho, što mozh nie atrymlivaje dastatkovaj kolkaści kisłarodu.
- Šum u vušach.
- «Milhańnie mušak» pierad vačyma.
- Pačaščanaje sercabićcio. Arhanizm sprabuje kampiensavać niedachop kisłarodu ŭ orhanach i tkankach, pavialičvajučy častatu dychańnia, kab u arhanizm pastupała bolš kisłarodu.
- Dychavica pry fizičnaj nahruzcy. Padčas fizičnaj nahruzki narmalna adčuvać niekatoruju dychavicu i pačaščanaje sercabićcie, pakolki arhanizmu patrabujecca bolš kisłarodu. Ale pry deficycie žaleza ŭ kryvi moža nie być dastatkova kisłarodu dla ciahlic, kab vykonvać paŭsiadzionnyja dziejańni, naprykład, chadzić. Źnižeńnie talerantnaści da fizičnych nahruzak taksama moža być sihnałam da niedachopu žaleza ŭ arhaniźmie (raniej lohka padnimalisia pa ŭschodach na 5 pavierch, zaraz ź ciažkaściu i z prypynkami — na 3-i).
Deficyt žaleza ŭ tkankach uklučaje dosyć šmat nieśpiecyfičnych simptomaŭ, što čaściakom padachvočvaje čałavieka źviartacca za dapamohaj da trychołahaŭ, dermatołahaŭ, hastraenterołahaz i inšych admysłoŭcaŭ u pošukach rašeńnia svajoj prablemy, u toj čas jak šlach da hetaha moža lažać praz papaŭnieńnie deficytu žaleza ŭ arhaniźmie:
- Suchaść skury.
- Łomkaść i słaistaść paznohciaŭ. Łyžkapadobnyja paznohci. Heta paznohci, jakija patopleny ŭ siaredzinie i pryŭźniaty pa bakach, što nadaje im kruhlavuju formu, padobnuju na łyžku. Łomkija paznohci lohka płastujucca i treskajucca. Łomkaść paznohciaŭ moža być prykmietaj deficytu žaleza.
- Vypadzieńnie vałasoŭ. Naturalna, što niekatoryja vałasy vypadajuć, kali vy myjecie ci rasčesvajecie ich, ale kali vy hublajecie pučki vałasoŭ ci bolš vałasoŭ, čym zvyčajna, heta moža być vyklikana deficytam žaleza. Pavyšeńnie ŭzroŭniu žaleza moža spynić ci pamienšyć vypadzieńnie vałasoŭ.
- Niezvyčajnaja prychilnaść da niekatorych pachaŭ, naprykład, bienzinu, acetonu ci inšym rezkim pacham.
- Hałaŭnyja boli, hałavakružeńnie.
- Źnižeńnie pamiaci.
- Vykryŭleńnie apietytu. Žadańnie źjeści niejadomyja pradmiety.
- Ciažkaść hłytańnia. Piaršeńnie ŭ horle. Moža ŭźniknuć niepryjemnaja suchaść u rocie, navat kali vy piacie šmat vadkaści.
- Simptomy hastrytu.
Pakolki žaleza zadziejničana ŭ pracy šmatlikich orhanaŭ i sistem, simptomy deficytu žaleza mohuć być vielmi i vielmi raznastajnymi. Siarod inšych vyłučajuć taksama nastupnyja niezvyčajnyja prykmiety i simptomy:
- Raskoliny i jazvy ŭ rocie. Jazvy ŭ rocie — heta balučyja biełyja plamy na ŭnutranym boku rota. Isnuje šmat pryčyn, pa jakich mohuć być jazvy ŭ rocie, uklučajučy prykusvańnie ŭnutranaha boku rota, stres i źniasileńnie, stamatyt, ale jašče adnoj pryčynaj moža być deficyt žaleza.
- Niepieranosnaść choładu ci chałodnyja ruki i nohi. Kali vy lohka mierźniecie ci ŭ vas uvieś čas chałodnyja ruki i/ci nohi navat u ciopłym asiarodździ, heta moža być złučana z tym, što ŭ kroŭ da ruk i noh pastupaje niadosyć kisłarodu, što moža być vynikam deficytu žaleza.
- Dyskamfort u nahach, jaki pryvodzić da parušeńniaŭ snu. Časta jaho błytajuć ź sindromam kłapatlivych noh — heta pastajannaje žadańnie ruchać nahami padčas adpačynku, naprykład, kali vy lažycie ŭ łožku. Asabliva časta prajaŭlaje siabie ŭ viačerni i načny čas sutak. Hetaje tryvožnaje pačućcio prachodzić ci pamianšajecca tolki pry stałym ruchu nahami.
- Padvyšanaja ŭsprymalnaść da infiekcyj. Kali vy časta ci čaściej, čym raniej, chvarejecie na infiekcyjnyja zachvorvańni (banalnaj prastudaj), heta moža być prykmietaj deficytu žaleza. Žaleza nieabchodna arhanizmu dla padtrymańnia zdarovaj imunnaj sistemy.
- Biespadstaŭnyja siniaki, nie źviazanyja z traŭmami. Pry žalezadeficytnaj aniemii kaściany mozh adčuvaje «žalezny hoład». Akramia niazdolnaści vyrablać dastatkovuju kolkaść erytracytaŭ, moža taksama naziracca źnižeńnie vypracoŭki trambacytaŭ. Trambacyty źjaŭlajucca pieršym etapam zhortvańnia kryvi, tamu źnižeńnie kolkaści trambacytaŭ pryvodzić da pavieličeńnia siniakoŭ.
- Blednaść skury. Hiemahłabin — heta pihmient čyrvonaha koleru. Pry deficycie žaleza ŭ kryvi ŭzrovień hiemahłabinu nižej za normu, adpaviedna, adsiul bledny vyhlad.
- Źnižeńnie libida.
- Płaksiŭnaść.
Kali vy padazrajacie, što ŭ vas mohuć być simptomy deficytu žaleza ci žalezadeficytnaj aniemii, važna prakansultavacca z doktaram, kab jon moh pryznačyć abśledavańni, vyznačyć pryčynu simptomaŭ i pryznačyć pravilnaje lačeńnie.