Navošta Łukašenku spatrebilisia 150 tysiač pakistancaŭ?

Dniami ŭ Minsku adbyłasia sustreča Alaksandra Łukašenki z premjer-ministram Pakistana Šachbazam Šaryfam. Padčas sustrečy Łukašenka nie tolki zajaviŭ pra supracoŭnictva ŭ handli, ale i skazaŭ, što Biełaruś hatovaja pryniać 100-150 tysiač pracoŭnych mihrantaŭ z Pakistana. U čym tut moža być intares?

Alaksandr Łukašenka z premjer-ministram Pakistana Šachbazam Šaryfam. Fota: president.gov.by

Biednaja, dalokaja, ale vialikaja kraina

Pakistan nikoli nie ŭvachodziŭ u śpis asnoŭnych handlovych partnioraŭ Biełarusi i naŭrad ci zmoža im stać pa šerahu abjektyŭnych pryčyn, adznačaje ekśpiertka BEROC Anastasija Łuzhina.

Tym nie mienš žadańnie Łukašenki naładzić bolš ciesnyja handlovyja suviazi z hetaj krainaj zrazumiełaje.

«U Biełarusi nazirajecca paharšeńnie salda handlovaha bałansu. Tamu, biezumoŭna, u nas jość zacikaŭlenaść pradavać bolš, bo impart raście, a ekspart — nie. Tamu možna vykazać zdahadku, što ŭłady razhladajuć Pakistan jak rynak zbytu.

Ale tut uźnikaje adrazu niekalki pytańniaŭ: pa-pieršaje, heta vielmi daloka, a pa-druhoje — što mienavita Biełaruś hatovaja tudy pradavać», — razvažaje Łuzhina.

Dla našaj krainy ciapier vielmi važna dyviersifikavać ekspartny handal, bo na siońnia ŭźnikaje šerah ryzyk dla ekanomiki.

«U pieršuju čarhu jany źviazanyja z prahnazavanym zapavoleńniem rostu rasijskaj ekanomiki, a taksama z palitykaj Trampa ŭ dačynieńni da Kitaja, što vymušaje Piekin aktyvizavacca na mižnarodnym rynku jak eksparciora», — tłumačyć ekanamistka.

Što da samoha Pakistana, to heta choć i daloki, biedny rynak, ale ŭsio ž dastatkova vialiki, bo nasielnictva Pakistana składaje bolš za 240 miljonaŭ čałaviek.

Ale bolš zaŭvažnaja prysutnaść Biełarusi na tym rynku nie stanie vyratavalnym kruham dla našaj ekanomiki.

«Heta chutčej adna ź mieraŭ, jakaja moža nasić kaśmietyčny charaktar», — zaŭvažaje Łuzhina.

U Pakistanie ŭrad zaachvočvaje pracoŭnuju mihracyju

Da žadańnia pryciahnuć 100—150 tysiač pracoŭnych mihrantaŭ z Pakistana ŭ Biełaruś ekśpiertka stavicca nie mienš skieptyčna.

«Naŭrad ci pakistancy zmohuć stać asnoŭnaj zamiežnaj pracoŭnaj siłaj na biełaruskim rynku. I tut pytańnie ŭ pieršuju čarhu ŭ adsutnaści žadańnia jechać na zarobki ŭ Biełaruś z boku samich pakistancaŭ», — ličyć Łuzhina.

Biełaruś — dalokaja va ŭsich sensach dla pakistancaŭ kraina, ź niezrazumiełaj dla ich movaj i daloka nie samymi vysokimi zarobkami.

«U Pakistanie ŭrad sapraŭdy zaachvočvaje pracoŭnuju mihracyju, im heta vyhadna, kali ludzi źjazdžajuć na zarobki i pry hetym vysyłajuć hrošy svaim siemjam, što žyvuć na radzimie».

Ilustracyjny zdymak. Fota: «Naša Niva»

Adnak navošta pakistancam jechać u Biełaruś, kali jany vałodajuć anhlijskaj, a nie ruskaj abo biełaruskaj movaj?

«Bieź viedańnia movy pierśpiektyvaŭ znajści dobruju pracu ŭ ich budzie niašmat, tamu sa svajoj anhlijskaj im bolš vyhadna jechać u krainy, dzie jany zmohuć jaje biez prablem vykarystoŭvać. U Biełarusi z anhlijskaj dastatkova prablematyčna, a pryjazdžać da nas i vučycca ruskaj abo biełaruskaj movie dla pakistancaŭ biessensoŭna», — ličyć ekśpiertka.

Mihranty z Pakistana imknucca na zarobki ŭ bahatyja musulmanskija krainy (AAE, Katar), a taksama ŭ ZŠA, Vialikabrytaniju i Jeŭrasajuz. Tam i zarobki vyšejšyja, i z anhlijskaj znajści pracu praściej, čym u Biełarusi.

Staŭka, bo ź Indyjaj i Kitajem niama vialikich pośpiechaŭ

Na dumku analityka Alaksandra Frydmana, u Biełarusi i Pakistana mohuć być roznyja intaresy. Łukašenku cikavić pakistanski rynak.

«Heta piataja kraina śvietu pa kolkaści nasielnictva, tamu rynak tam sapraŭdy vialiki. Heta vialikaja maładaja kraina z vysokim uzroŭniem naradžalnaści, tamu jana praciahnie raści. Pradukty charčavańnia, sielskaja haspadarka, sielskahaspadarčaja technika — usio heta patrebna Pakistanu. Z ekanamičnaha punktu hledžańnia jana vyhladaje cikavaj», — ličyć Frydman.

Staŭku na Pakistan, miarkuje analityk, ułady vyrašyli zrabić praz toje, što dasiahnuć vialikich pośpiechaŭ z ekspartam u Indyju i Kitaj nie atrymałasia.

«A ŭ paraŭnańni z afrykanskimi prajektami — heta zusim inšy ŭzrovień. Tamu Łukašenku takoje supracoŭnictva sapraŭdy moža być cikavym. Akramia taho, heta jašče i prestyžna, bo Pakistan — vialikaja kraina ź jadravaj zbrojaj».

Navošta Pakistanu Biełaruś?

A jakija intaresy samich pakistancaŭ? Asablivaściu pakistanskaj madeli raźvićcia analityk nazyvaje toje, što ekspart pracoŭnaj siły ŭžo davoli daŭno źjaŭlajecca važnaj častkaj ich ekanomiki.

«Miljony ludziej z Pakistana pracujuć u ZŠA, krainach Piersidskaha zaliva, Jeŭrasiuzie, adkul pierasyłajuć hrošy na radzimu. Tamu vyhladaje, što kali jany ŭvohule pačali z Łukašenkam razmaŭlać, to jany vysunuli jamu hetaje patrabavańnie», — miarkuje Alaksandr Frydman.

Pry hetym analityk nie schilny dumać, što sam Łukašenka chacieŭ by vyrašać prablemy ŭ ekanomicy pryjomam u Biełarusi dziasiatkaŭ tysiač pakistancaŭ.

Fota: AP / Maxim Shemetov

«Jon razumieje składanaści ŭ ekanomicy, jakija isnujuć u suviazi z demahrafičnaj situacyjaj i mihracyjaj. Łukašenka ŭśviedamlaje, što kali tendencyja praciahniecca, to praz heta ekanamična budzie vielmi ciažka.

Ale ž vyrašyć hetuju prablemu možna i inšym čynam — naprykład, za košt dziasiatkaŭ tysiač ukraincaŭ, jakija asieli ŭ Biełarusi. Abo praz pryciahnieńnie ludziej z krain Siaredniaj Azii, jakija taksama kudy bolš blizkija kulturna, značnaja častka ź ich vałodaje ruskaj movaj.

Tamu, niahledziačy na tyja prablemy, jakija jość ź intehracyjaj ludziej ź Siaredniaj Azii, hety varyjant padajecca bolš łahičnym i zrazumiełym. Tym bolš, što Łukašenka sam padkreślivaje važnaść supracoŭnictva na postsavieckaj prastory», — źviartaje ŭvahu Frydman.

Tamu, na dumku analityka, kali Łukašenka pojdzie na hety pakistanski varyjant, to nie tamu, što jon u zachapleńni, a chutčej tamu, što jość takaja ŭmova, jakuju pastaviŭ Pakistan.

«Na videa, dzie Łukašenka abviaščaje pra hatoŭnaść prymać śpiecyjalistaŭ z Pakistana, bačna, jak pazityŭna [premjer-ministr Šachbaz] Šaryf uspryniaŭ hetuju infarmacyju. A kali pahladzieć na infarmacyju ŭ anhłamoŭnaj pakistanskaj presie, to tam pierš za ŭsio padkreślivajecca historyja ź mihrantami.

I kali Łukašenka ahučvaje 100—120, moža, 150 tysiač, to ŭ pakistanskich ŚMI havorka idzie vyklučna pra 150 tysiač», — źviartaje ŭvahu analityk.

Vyklik dla hramadstva

Mierkavańnie «kamu taja Biełaruś patrebnaja, nichto da nas nie pajedzie» — pamyłkovaje, upeŭnieny Frydman. U pakistanskich ŚMI padajecca infarmacyja pra Biełaruś jak pra jeŭrapiejskuju krainu, biez usialakich pahłybleńniaŭ. Tamu achvotnyja znojducca, upeŭnieny analityk.

«Pryčyny mohuć być roznyja: niechta moža padumać, što kali heta jeŭrapiejskaja kraina, to jaje možna budzie vykarystoŭvać jak prystupku dla pierajezdu ŭ inšuju jeŭrapiejskuju krainu abo ŭ Rasiju, dzie taksama možna zarabić bolš».

Tym nie mienš, kali dla Pakistana 150 tysiač čałaviek — heta drobiazi, to dla Biełarusi — vielmi šmat.

«Dla paraŭnańnia, u Hiermanii z 84-miljonnym nasielnictvam pražyvaje 150 tysiač hramadzian Pakistana. U ZŠA — 600 tysiač, ale ž Štaty nie ŭ čatyry razy bolšyja za Biełaruś pa płoščy i nasielnictvie. Tamu dla nas 150 tysiač — heta vielmi i vielmi vialikaja ličba», — adznačaje Frydman.

Ilustracyjny zdymak. Fota: «Naša Niva»

U historyi Biełarusi niama takoha dośviedu intehracyi inšaziemcaŭ, razvažaje analityk. Aproč taho, treba razumieć, što naša kraina — z davoli adnarodnym hramadstvam, bieź vialikich mienšaściaŭ, jakija surjozna adroźnivajucca ŭ kulturnym, relihijnym i inšych aśpiektach.

Analityk upeŭnieny, što padobnaja situacyja — heta sapraŭdny vyklik dla adnarodnaha biełaruskaha hramadstva. Niama dośviedu, jak pobač ź imi žyć i pracavać. Dy i movu anhlijskuju šmat chto ŭ Biełarusi nie viedaje.

Siarod inšaha Frydman źviartaje ŭvahu na toje, što prynamsi ciaham apošnich piaci hadoŭ biełaruskaja prapahanda staranna padkreślivaje, što adbyvajecca tak zvanaja isłamizacyja Jeŭropy, što tam užo nie zastałosia jeŭrapiejcaŭ.

«Kožny vypadak, kali niešta zdarajecca, u prapahandzie adrazu ž vykarystoŭvajecca. Jany pierakonvajuć, što ŭ Jeŭropy niama budučyni, što zastalisia adny mihranty. To-bok ty hadami heta tranśluješ, a potym kažaš, što voś — my taksama zaviaziem sabie 150 tysiač pakistancaŭ».

Ci nie stanuć pakistancy praryvacca praź miažu?

Frydman pryhadvaje reakcyju hramadstva ŭ 2021 hodzie, kali na vulicach pačali masava źjaŭlacca mihranty, jakija potym praryvalisia praź miažu.

Aharodža na polska-biełaruskaj miažy. Fota: AP Photo / Michal Dyjuk

Pravodziačy anałohiju z tymi mihrantami, dla jakich Biełaruś była tranzitnym punktam, analityk źviartaje ŭvahu na adsutnaść jakoj-niebudź reakcyi z boku jeŭrapiejskich susiedziaŭ.

«Vierahodna, jany razumiejuć, što kali pakistancy i pačnuć masava prybyvać u Biełaruś, to nie stanuć nielehalna łamicca praź miažu, bo ŭ Pakistana dobryja adnosiny ź ES, i jany vidavočna nie zachočuć takim čynam ich psavać», — miarkuje Frydman

Kamientary da artykuła