Што адбываецца з будаўніцтвам? Па адным з паказчыкаў гэты сектар саступае толькі IT
Селета па аб'ёме чыстага адтоку занятых будаўнічая галіна саступае толькі IT-сектару. Будаўніцтва за 9 месяцаў страціла амаль 9 тысяч чалавек.
Паводле звестак Белстата, за 9 месяцаў 2022 года з будаўнічага сектара сышло 8 800 чалавек, якія не былі замененыя нанятымі. Мяркуецца, што па выніках года скарачэнне занятых у будаўніцтве складзе каля 10 тысяч чалавек.
Пачынаючы са жніўня 2020 года, колькасць занятых у будаўнічай сферы скарачаецца штомесяц.
Эксперт BEROC Настасся Лузгіна адзначае, што падобныя тэндэнцыі назіраюцца і ў іншых сектарах эканомікі. Аднак найбольш прыкметна гэта адбываецца менавіта ў будаўніцтве і IT. Напрыклад, у ІТ-сектары за першыя 9 месяцаў года чысты адток склаў каля 13 тысяч чалавек.
Паралельна са скарачэннем колькасці занятых у будаўнічай галіне, скарачаюцца аб'ёмы ўведзенага ў эксплуатацыю жылля. Гэтая тэндэнцыя назіраецца па ўсёй краіне, у тым ліку ў сталіцы.
На заробкі не ў Расію, а ў Еўропу
Паводле ацэнак эканаміста, зніжэнню тэмпаў будаўніцтва спрыяе як абстаноўка ў краіне ў цэлым, так і досыць высокі ўзровень міграцыі.
«Акрамя таго, з-за санкцый з'явіліся сур'ёзныя цяжкасці з імпартам будматэрыялаў, што таксама адбіваецца на магчымасці ў будаўнічай сферы. Таксама свой уплыў на сферу аказвае абмежаванне гандлёвых надбавак на будматэрыялы», — адзначае эксперт.
Негатыўныя тэндэнцыі ў сваю чаргу адбіваюцца на заробках.
Калі заробкі падаюць, будаўнікі актыўна з'язджаюць у іншыя краіны, бо праца ў гэтай галіне часцяком не патрабуе ведання мовы і наяўнасці адукацыі. Да 2018 года беларускія гастарбайтары часцей адпраўляліся ў Расію. Аднак у апошнія гады тэндэнцыя паступова мяняецца ў бок краін Еўропы.
Колькасць людзей, якія з'язджаюць на заробкі, расце. Сёлета за 9 месяцаў колькасць тых, хто з'ехаў па працы менш, чым на год, павялічылася на 10%.
Адмоўны ўклад будаўніцтва ў рост ВУП склаў −0,6%.
Будаўніцтва моцна залежыць ад крэдытавання
Аднак на скарачэнне тэмпаў будаўніцтва ўплываюць не толькі санкцыі, эканамічная нестабільнасць і адток насельніцтва за мяжу, але і палітыка Нацыянальнага банка і рашэнні саміх банкаў.
Калі паглядзець на статыстыку, то пікавым перыядам па колькасці метраў жылля, уведзенага ў эксплуатацыю, з'яўляюцца 2013-2015 гады. Пасля чаго назіралася зніжэнне тэмпаў будаўніцтва. Эксперт тлумачыць гэта тым, што Нацбанк змяніў падыходы ў рэалізацыі манетарнай палітыкі.
«Пасля 2015 года Нацбанк стаў праводзіць даволі строгую грашова-крэдытную палітыку, што дазволіла стабілізаваць валютны рынак і прывесці да зніжэння інфляцыі. У 2018 годзе зрабілі больш строгімі падыходы да крэдытавання.
У прыватнасці быў уведзены паказчык пазыковай нагрузкі і паказчык забяспечанасці крэдыту. Першы індыкатар вызначае суадносіны сукупных штомесячных плацяжоў па крэдытах да даходу і не павінен перавышаць 40%. А другі паказчык азначае, што выдадзены жыллёвы крэдыт не можа перавышаць 90% кошту набытага жылля», — тлумачыць Лузгіна.
Гэтыя рашэнні, з аднаго боку, дазволілі знізіць рызыкі для банкаў і грамадзян, але з іншага — з'яўляліся стрымліваючым фактарам крэдытавання.
«Акрамя таго, калі паглядзець на сітуацыю за апошнія 10 гадоў, то ў Беларусі паступова зніжалася доля льготнага будаўніцтва жылля, што таксама адбілася на магчымасці куплі нерухомасці насельніцтвам.
Што тычыцца больш свежага перыяду, то пачынаючы з 2020 года банкі самі перыядычна ўводзілі абмежаванні па крэдытаванні. Крэдыты сталі больш дарагімі і менш даступнымі. Гэта ў значнай ступені паўплывала на будаўніцтва, паколькі гэта менавіта тая галіна, якая моцна залежыць ад крэдытавання.
Вышэй пералічаныя фактары прывялі да таго, што ў бягучым годзе ідзе скарачэнне рынку. Сёлета на запланаваныя паказчыкі выходзіць толькі будаўніцтва жылля з дзяржпадтрымкай. Камерцыйныя забудоўшчыкі не ўпісваюцца ў планы», — кажа эканаміст.
У найбліжэйшай будучыні колькасць занятых у будаўнічай галіне, як і аб'ёмы будаўніцтва, могуць працягваць скарачацца.
Чытайце таксама:
ВУП працягвае падаць. Як гэта адаб'ецца на жыцці простага беларуса?
Дзяржкантроль пагражае крамам суровымі мерамі за адсутнасць тавараў
Белстат назваў памер сярэдняга заробку за кастрычнік
Цяпер чытаюць
Венесуэлка, якая працуе на БТ, распавяла, чаму яе сям'я думае, што яна ў Беларусі вельмі багатая. Прычыны вас здзівяць10
Каментары