Марзалюк: Мяне раздражняе гэтая мантра — «у нас едіная історія, у нас едіный язык»
Дэпутат і член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук выказаў свой погляд на супольную гісторыі народаў Украіны, Расіі і Беларусі і практыку перапісвання падручнікаў па гісторыі.
«Немагчыма адмовіць хрышчэнне ў дняпроўскай купелі. Беларусы, як і рускія, як і ўкраінцы, гэта народы ўсходнееўрапейскай, усходнехрысціянскай цывілізацыі. Мы — народы поствізантыйскага культурнага кола. Мы народы ўсходняга хрысціянства», — заявіў Ігар Марзалюк у эфіры праграмы «Скажінемолчі» на БТ.
Гісторык таксама адзначае спецыфіку народа Беларусі, значная частка якога належыць да рыма-каталіцкай лацінскай традыцыі, але «не сінанімічна палякам і Польшчы».
«Але пры ўсім пры тым ні каталіцкая, ні пратэстанцкая традыцыі, ніякая іншая канфесійная традыцыя не вызначыла абрысы той цывілізацыйнай спецыфікі, якая пасля хрышчэння гістарычнай Русі захоўваецца да сённяшняга дня ў нашым розуме, у нашым сэрцы, у нашай матывацыі, у нашых паводзінах. Усё тое, што называецца французскім словам менталітэт», — адзначае гісторык і працягвае:
«Пры гэтым, хачу сказаць, мяне, мякка кажучы, раздражняе гэтая мантра: «у нас едіная історія», «у нас едіный язык». У нас самабытная беларуская гісторыя, у нас самабытная беларуская мова, якая ў выніку неспрыяльных умоў, калі з нас хацелі зрабіць большых палякаў, чым самі палякі, а потым большых велікаросаў чым самі велікаросы, пэўныя свае пазіцыі страціла.
Гэта не значыць, што кагосьці трэба гвалціць. Але вось гэтыя казкі пра добраахвотныя пераходы для мяне як для гісторыка, яны абразлівыя на самой справе».
Марзалюк выказаў сваё меркаванне, у чым унікальнасць беларусаў:
«Нас па ідэі не павінна было быць ні ў якім фармаце. А мы да сённяшняга дня ёсць. Мы ўчэпіста трымаемся за свае межы і граніцы, і мы можам без праблемаў і па-беларуску, і па-руску, i oczywiście, że w języku polskim [і, зразумела, па-польску] спакойна гаварыць з нашымі суседзямі і пры гэтым заставацца самі сабой.
Мы глядзім на мову, з аднаго боку, як на вельмі важны паказчык культуры, на мову, язык, język. А з другога боку, мы спакойна ўспрымаем гэтыя элементы як інструментарый, якія дапамагаюць нам будаваць нашу Беларусь — шматмоўную, шматканфесійную, разнастайную і адзіную. Вось наш базавы фундаментальны прынцып — адзінства ў разнастайнасці».
«Нейкія кнігі мы перапісваем»
Дэпутат расказаў, што прыкладна год таму Лукашэнка даручыў яму і міністру адукацыі прааналізаваць падручнікі па гісторыі.
«Атрымаўшы такі карт-бланш, я сабраў адпаведную групу найлепшых профільных спецыялістаў з беларускіх універсітэтаў у першую чаргу. І мы палічылі ўсе памылкі, недахопы, недакладнасці, тэхнічныя абдрукоўкі, якія мелі месца быць. Былі праведзены некалькі нарадаў на ўзроўні міністра адукацыі. Нейкія рэчы аператыўна папраўляюцца.
Нейкія кнігі мы перапісваем, перафарматуем, альбо ствараем прынцыпова новы кантэнт і новы прадукт. Класічны прыклад падручнікі па гісторыі Беларусі і ўсеагульнай гісторыі для паглыбленага навучання для 10-11 класа, якія зараз робяцца».
Раней міністр адукацыі Андрэй Іванец казаў, што ў абноўленых падручніках па гісторыі напішуць пра падзеі 2020 года і пра Усебеларускі народны сход.
Што не так з падручнікамі па гісторыі Беларусі? Расказвае прафесар Раманава з ЕГУ
«Патрыятычнага патэнцыялу» ў разуменні рэжымных ідэолагаў не пабачыў». Гісторык Алесь Пашкевіч — пра новы курс для старшакласнікаў
«Нейкая шваль у Гродне». Марзалюк прайшоўся па Бондаравай і яе паплечніках
Марзалюк: У любой школе, у тым ліку ў рускамоўнай, гісторыю Беларусі і геаграфію трэба выкладаць па-беларуску
Цяпер чытаюць
Лукашэнка апраўдваецца за ідэю з прыездам 150 тысяч пакістанцаў — гэта, каб «захаваць наш народ»28
Каментары