Юлія Чарняўская прэзентавала кнігу паэзіі, напісаную пад хатнім арыштам. Яна прысвяціла яе мужу — Юрыю Зісеру
Пісьменніца, культуролаг і былая палітзняволеная Юлія Чарняўская прэзентавала 17 лістапада ў Варшаве сваю кнігу вершаў «Мир о тебе», створаную пад хатнім арыштам у Менску ў 2021 — 2022 гадах. Паэтычны зборнік аўтарка прысвячае светлай памяці свайго мужа Юрыя Зісера, якога не стала ў 2020-м. Прэзентацыя адбылася ў межах фестывалю інтэлектуальнай кнігі «Pradmova», піша «Белсат».
«Я адчула тады: побач са мной мае сябры і ў мяне ёсць справа»
Па словах Юліі Чарняўскай, ініцыятыва зрабіць кнігу вершаў сыходзіла ад Дзмітрыя Строцава.
«Гэта была Дзімы ініцыятыва. А я вельмі дзякую маім сябрам з самых розных краінаў свету, якія і да гэтага дасылалі мне вершы. Гэтыя вершы мяне вельмі грэлі. Я так разумею, гэта Дзіма ўсіх арганізаваў», — згадвала Юлія Чарняўская.
«Юля апынулася пад хатнім арыштам, без усякага кантакту са знешнім светам. І мы, сябры, хацелі яе падтрымаць. У нейкі момант я падумаў, ці нават адчуў, што недастаткова перадаваць туды толькі цёплыя словы, а можна выдаць кнігу», — успамінае паэт і выдавец Дзмітрый Строцаў.
Сама Юлія распавядае, што спачатку нават не ведала, з чаго пачаць. Бо, як кажа, вершы былі троху «не ў тэму»: «Да вершаў я вельмі рэдка звяртаюся — я пішу прозу і навуковыя рэчы».
«Апрача таго, у мяне ж экспрапрыявалі камп'ютар. Але, аказалася, не забралі мае сшыткі. І я неяк так па-дурацку ўручную запісвала вершы ў сшытак. У мяне гэтыя пяць сшыткаў і зараз ляжаць. Вось над гэтымі вершамі я ўласна і засела тады працаваць», — дзеліцца ўспамінамі Юлія Чарняўская.
«Словам, я адчула тады, што побач са мной мае сябры. І што ў мяне ёсць справа. І гэта было страшна важна. Справа», — дадае пісьменніца і былая палітзняволеная.
Цяпер, з цёплай усмешкай, пісьменніца расказвае, як выбачалася перад Дзмітрыем Строцавым, калі ў студзені 2022 года яе нечакана вызвалілі з-пад хатняга арышту. Кніга была ўжо амаль гатовая, але яшчэ не выдадзеная.
«Мяне выпусцілі, і тут тэлефануе Дзіма, віншуе з тым, што я на свабодзе. А я яму кажу: Дзіма, выбачай, што мяне выпусцілі… Бо ён жа збіраўся выдаваць кнігу «пасаджанага» аўтара», — смяецца аўтарка і кажа, што, канешне ж, гэта быў жарт.
«Я жартую. Але… Я не магу сказаць, што прапанова Дзімы мяне натхніла. Я не чалавек, які ставіць на натхненне. Гэта дало мне працу. Таму што многія тэксты — старыя. Вельмі многія — песенныя. Але вось так: дзякуючы Дзіму Строцаву і маім сябрам гэтая кніга стала магчымай», — гаворыць Юлія Чарняўская.
Памяць пра Зісера
У кнізе «Мир о тебе» — больш за паўсотню вершаў, напісаных Юліяй Чарняўскай у розныя гады. Ёсць і зусім раннія (канец 1970-х), і пазнейшыя, створаныя ў няволі, пад якімі, з прычын бяспекі, не пазначаная дата.
Аўтарка называе свае вершы камернымі і жаночымі («Ні на што іншае я ніколі не прэтэндавала»), але калі чытала выбраныя творы на варшаўскай «Прадмове», спыняўся не толькі фестывальны шолах кніжных старонак, але, здавалася, і стрэлкі на гадзінніку…
«И вмиг хотелось стать немой Среди глухих и равных прочих. А лучше — чтоб остался прочерк На месте том, что было мной…» («Слова»).
Імя Юрыя Зісера — стваральніка «TUT.BY» і мужа Юліі Чарняўскай, падчас прэзентацыі згадвалася толькі некалькі разоў. Бо і не трэба было: ягонай прысутнасцю быў прасякнуты, здавалася, ці не кожны радок паэтычнай кнігі Чарняўскай. Кніга «Мир о тебе» прысвечаная светлай памяці Юрыя Зісера.
Апошні верш кнігі называецца «Трасянка» і амаль напалову складаецца з беларускамоўных радкоў. Сёння Юлія Чарняўская працягвае працаваць са словам і, як прызналася, перакладае на беларускую паэта Яўгена Клюева, робіць таксама пераклады з польскай.
Цяпер чытаюць
Беларусь заняла другое месца па злачыннасці сярод еўрапейскіх краін. Як жа складалі такі рэйтынг?4
Беларусь заняла другое месца па злачыннасці сярод еўрапейскіх краін. Як жа складалі такі рэйтынг?
«Мінімальны заробак доктара ў Польшчы большы, чым я мела ў беларускім прыватным цэнтры». Доктарка Маркелава — пра працу ў польскай бальніцы і выраб натуральнай касметыкі88
Каментары